Umiejętność wystąpień publicznych jest coraz bardziej pożądaną cechą u ludzi, którzy myślą o własnym rozwoju. A gdy do tego dochodzi lekkość wypowiedzi, łatwość nawiązywania kontaktu z otoczeniem, czy swoboda z rozmowie na różne tematu - wystąpienie staje się przyjemnością.
W sieci można znaleźć mnóstwo różnych poradników, złotych środków czy niepowtarzalnych metod na idealne wystąpienie przed ludźmi. Do tego dochodzi niezliczona wręcz mnogość filmów choćby na YouTube czy Dailymotion. I absolutnie nie mam zamiaru tego podważać, bo każda z tych metod - jeśli działa - jest dobra.
W sieci można znaleźć mnóstwo różnych poradników, złotych środków czy niepowtarzalnych metod na idealne wystąpienie przed ludźmi. Do tego dochodzi niezliczona wręcz mnogość filmów choćby na YouTube czy Dailymotion. I absolutnie nie mam zamiaru tego podważać, bo każda z tych metod - jeśli działa - jest dobra.
I na podstawie swojego doświadczenia przygotowałem ten krótki poradnik co zrobić, aby wystąpienie, do którego się przygotowujesz, wypadło dobrze. To swego rodzaju
X PRZYKAZAŃ
WYSTĄPIEŃ PUBLICZNYCH
WYSTĄPIEŃ PUBLICZNYCH
I. ZAPLANUJ WYSTĄPIENIE
Przygotowując się do wystąpienia naturalnym i oczywistym jest, że musisz znać jego tematykę. Znając temat przygotuj plan wystąpienia. To nic zdrożnego. Dobre wystąpienie ma plan tworzony od ogółu do szczegółu. Podziel go sobie na kilka tematycznych punktów. Każdy z tych punktów podziel na kilka podpunktów. Możesz do tego wykorzystać nie tylko tekst (który może być kolorowy, z różnymi czcionkami), ale również rysunki, szkice, wykresy. Chodzi mi o to, aby to co rozpisujesz i co będzie tematem wystąpienia jak najlepiej zostało w Twojej głowie. Właśnie te elementy mają przypominać o ich kolejności. A kartka z planem bardzo pomaga podczas prezentacji, gdy właśnie czegoś zapomnisz.
Od razu przestrzegam przed dokładnym spisaniem całej treści wystąpienia i nauczenia się go na pamięć, bo wystarczy zapomnieć jednego słowa, by się zaciąć, zdenerwować i finalnie posypać całą prezentację. Lepsza jest naturalna niedoskonałość niż sztuczna doskonałość.
Od razu przestrzegam przed dokładnym spisaniem całej treści wystąpienia i nauczenia się go na pamięć, bo wystarczy zapomnieć jednego słowa, by się zaciąć, zdenerwować i finalnie posypać całą prezentację. Lepsza jest naturalna niedoskonałość niż sztuczna doskonałość.
II. POZNAJ PRZYSZŁYCH ODBIORCÓW
Przygotowując się do wystąpienia trzeba mieć świadomość odbiorców. Ich liczebności, różnorodności, wieku, płci czy choćby przynależności do konkretnej grupy. Zwróć uwagę, że inaczej mówi się do managerów, sprzedawców, przedstawicieli związku emerytów czy studentów. Sama liczba słuchaczy również determinuje do pracy siłą głosu, jego tembrem, stylem mówienia, akcentowania różnych słów bądź zwrotów.
Wbrew pozorom ważne jest również to, kiedy występujesz. Sam dzień tygodnia, pora roku, czy choćby tematyka powodują, że słuchacze mogą być w różnym nastroju. A przez to różnie odbierać Twój przekaz. Inne nastawienie będzie miała grupa studentów w piątek i czwartek. Piątek to podświadomie dzień luźniejszy, który rozpoczyna weekend, a wtorek - jakiś, bliżej nieokreślony dzień w środku tygodnia. Oba są obok siebie, ale różnie odbierane. Inny nastrój będzie panował jesienią i wiosną.
Bez względu na te okoliczności nigdy nie wolno Tobie nie doceniać inteligencji słuchaczy, ani zbytnio przeceniać ich fachowości.
Wbrew pozorom ważne jest również to, kiedy występujesz. Sam dzień tygodnia, pora roku, czy choćby tematyka powodują, że słuchacze mogą być w różnym nastroju. A przez to różnie odbierać Twój przekaz. Inne nastawienie będzie miała grupa studentów w piątek i czwartek. Piątek to podświadomie dzień luźniejszy, który rozpoczyna weekend, a wtorek - jakiś, bliżej nieokreślony dzień w środku tygodnia. Oba są obok siebie, ale różnie odbierane. Inny nastrój będzie panował jesienią i wiosną.
Bez względu na te okoliczności nigdy nie wolno Tobie nie doceniać inteligencji słuchaczy, ani zbytnio przeceniać ich fachowości.
III. NIE KOPIUJ WYSTĄPIEŃ
Jedną z najgorszych rzeczy, jakie można sobie wyobrazić podczas wystąpienia, jest posądzenie o plagiat. Wyobraź sobie sytuację, gdy stworzone przez Ciebie wystąpienie było już kiedyś słyszane przez odbiorców. Niech to będzie jedna lub dwie osoby. Wystarczy, aby podważyć Twoją wiarygodność, bo nikt nie lubi kopii. Pisz, skreślaj, wymieniaj zwroty - ale rób to z własnym ORYGINALNYM tekstem. Po pierwsze nikt nie posądzi Cię o brzydkie kopiowanie czyjejś pracy, a po drugie łatwiej będzie Tobie przygotować się do wystąpienia i mieć na nim dużo pewności siebie.
IV. ZANIM POWIESZ PRZEĆWICZ
Unikaj sytuacji, gdy wystąpienie... czytasz, a nośnik informacji trzymasz w ręce. I nie ma znaczenia sam nośnik (kartka papieru, tablet, telefon). Przede wszystkim występując w ten sposób pokażesz swoja niekompetencję. Bo jak słuchacz może Ci zaufać, gdy wszystko co przekazujesz - czytasz? To pokazanie, że takie informacje samemu można przeczytać np. w internecie, a uczestnictwo w wystąpieniu jest stratą czasu. Występujesz, bo jesteś ekspertem w swojej dziedzinie, a więc robisz wrażenie kompetencji i bycia przygotowanym do wystąpienia. Poza tym wszystkim trzymanie takiej kartki lub tabletu w dłoni powoduje, że ograniczasz możliwości gestykulacji (a to niezmiernie ważne) i zwyczajnie blokujesz swoje ręce.
Tak więc znaj scenariusz swojego wystąpienia, ćwicz je tyle razy, aż nabędziesz pewności siebie. Wykorzystuj do tego wszystko, co tylko przyjdzie Ci do głowy - lustro, dyktafon, kamerę, smartphone, rodzinę, znajomych. Możliwości jest wiele i nie ograniczaj się do niczego, co może Tobie pomóc. Świetnym sposobem na oswajanie się z wystąpieniami jest oglądanie wystąpień choćby na YouTube czy Dailymotion. Oglądaj i zwracaj uwagę na to jak mówią i gestykulują, co i kiedy robią, w jaki sposób nawiązują kontakt ze słuchaczami.
Czas to pojęcie względne. Jestem przekonany, że znasz to zdanie i jego sens. Tak Ty, jak i Twoi słuchacze ten sam czas będziecie pojmować inaczej. Przygotuj się dobrze na czas swojego wystąpienia - jeśli ma trwać 10 minut to musisz się w jego ramach zmieścić. Jak to zrobić? O tym mówi punkt IV, czyli w największym skrócie ćwicz, ćwicz i jeszcze raz ćwicz. Powtórz kilka, nawet kilkanaście razy (gdy tego potrzebujesz), ze stoperem w ręku, to co masz do powiedzenia i jeśli nie mieścisz się w czasie kilka razy, skróć je, a jeśli brakuje Ci czasu do tych 10 minut - rozszerz swoje wystąpienie. Poza tym zapanowanie nad czasem swojego wystąpienia to także okazanie szacunku dla słuchaczy i kolejnych prelegentów. Traktuj ich tak, jak Ty wymagasz tego od innych względem siebie.
Tak więc znaj scenariusz swojego wystąpienia, ćwicz je tyle razy, aż nabędziesz pewności siebie. Wykorzystuj do tego wszystko, co tylko przyjdzie Ci do głowy - lustro, dyktafon, kamerę, smartphone, rodzinę, znajomych. Możliwości jest wiele i nie ograniczaj się do niczego, co może Tobie pomóc. Świetnym sposobem na oswajanie się z wystąpieniami jest oglądanie wystąpień choćby na YouTube czy Dailymotion. Oglądaj i zwracaj uwagę na to jak mówią i gestykulują, co i kiedy robią, w jaki sposób nawiązują kontakt ze słuchaczami.
V. PANUJ NAD CZASEM
Czas to pojęcie względne. Jestem przekonany, że znasz to zdanie i jego sens. Tak Ty, jak i Twoi słuchacze ten sam czas będziecie pojmować inaczej. Przygotuj się dobrze na czas swojego wystąpienia - jeśli ma trwać 10 minut to musisz się w jego ramach zmieścić. Jak to zrobić? O tym mówi punkt IV, czyli w największym skrócie ćwicz, ćwicz i jeszcze raz ćwicz. Powtórz kilka, nawet kilkanaście razy (gdy tego potrzebujesz), ze stoperem w ręku, to co masz do powiedzenia i jeśli nie mieścisz się w czasie kilka razy, skróć je, a jeśli brakuje Ci czasu do tych 10 minut - rozszerz swoje wystąpienie. Poza tym zapanowanie nad czasem swojego wystąpienia to także okazanie szacunku dla słuchaczy i kolejnych prelegentów. Traktuj ich tak, jak Ty wymagasz tego od innych względem siebie.
VI. BAW SIĘ GŁOSEM
Traktuj swój głos, jako sprzymierzeńca i używaj go na tyle sposobów, ile jesteś w stanie sobie wyobrazić. Przede wszystkim mów wyraźnie, niezbyt szybko i nie na jednym wdechu. Ludzie muszą Cię rozumieć, a nie domyślać się lub dopytywać kogoś, o to co przed chwilą zostało przez Ciebie wypowiedziane. Dobrym sposobem na zweryfikowanie tego jest nagranie się i odsłuchanie wypowiedzi. A więc znów ćwiczenie. Poza tym nie bój się stosować różnej intonacji głosu w zależności od tego, co i jak chcesz powiedzieć. Stosuj pauzy, ale nie za długie. Chodzi o to, aby twoi słuchacze mieli chwilę na przyswojenie informacji, które przed chwilą otrzymali. Modulowanie głosu jest również świetnym elementem, który pomoże zwracać uwagę uczestników wystąpienia na ważne dla Ciebie kwestie.
VII. WYPRZEDZAJ PYTANIA
Znasz skrót FAQ? Jestem przekonany, że tak. To skrót od angielskiego zwrotu Frequently Asked Questions, a więc Często Zadawane Pytania. Piszę o tym dlatego, że podczas wystąpienia nie ma chyba gorszej sytuacji, niż niezręczna cisza po zadanym przez słuchacza pytaniu. Szczerze - to bardzo negatywnie wpływająca na wystąpienie sytuacja i dodatkowo podkopująca Twoją pozycję. Podczas przygotowywania się do prezentacji poświęć dużo czasu na stworzenie listy pytań i zagadnień, które mogą zainteresować Twoich odbiorców. Mając ich świadomość będzie Ci łatwiej odpowiadać na pytania lub wręcz wpleść je do Twojego wystąpienia. Nie rób tego w pojedynkę, zawsze warto poprosić kogoś, kto spojrzy na nie z boku i wskaże, jakie jeszcze pytanie i odpowiedź warto umieścić na tej liście.
VIII. DOSTOSUJ UBIÓR
Pierwsze wrażenie. To ono powoduje, czy osoba lub grupa ludzi, które akurat poznajemy sprawia, że kogoś polubimy bądź nie. I to trwa raptem kilka, góra kilkanaście sekund. Dostajemy odpowiednią łatkę... więc nie warto być narażać się na niepotrzebną krytykę. Ja też tak mam - podczas poznawania osoby kilkanaście sekund, kilka gestów powoduje, że zaczynam lubić tę osobę bądź mieć do niej jakieś uprzedzenia. Tak więc ubieraj się schludnie i prosto - bez udziwnień, krępujących i niewygodnych ubrań. Dostosuj się do odbiorcy, ale jeśli jest z tym problem (bo np. nie wiadomo jak będą ubrani) to standardowy dress code, a więc koszula, spódnica i marynarka dla kobiety oraz garnitur bądź koszula ze spodniami dla mężczyzny. One sprawdzają się zawsze, bez względu na tematykę szkolenia i przede wszystkim nie będą odciągały słuchaczy od tematu. Pokaż swój profesjonalizm.
IX. NIE CZYTAJ PREZENTACJI
Niejednokrotnie brałem udział w szkoleniach i prezentacjach, podczas których prowadzący zamiast do nas mówić, całość oparł na prezentacji w PowerPoint lub Google Prezentacjach. Efekt był taki, że gdzieś w okolicy trzeciego slajdu zaczynałem się wyłączać, a przy piątym tylko ciałem byłem na miejscu, mój umysł odleciał... Szybciej przeczytałem to, co lektor (choć występował lub występowała w roli eksperta) chciał nam samemu przeczytać i zaczynałem się nudzić. I niestety, ale nadal czasem zdarza mi się w takich wystąpieniach brać udział. Traktuj slajdy jako tło swojej wypowiedzi, jako podsumowanie tego, co przed chwilą powiedziałeś/aś, niech to będą dobre i czytelne treści.
X. UTRZYMUJ KONTAKT
Kontakt ze słuchaczami ma bardzo ważne znaczenie. Pokazuje m.in. Twój stosunek do nich, to że mówisz bezpośrednio do nich, a więc to oni są najważniejsi w tym momencie. Dzięki temu słuchacze poczują się wyjątkowo. Przede wszystkim patrz im w oczy. Przy małej grupie patrz każdej osobie z osobna, przy dużej - podziel ich na grupy i skacz wzrokiem po oczach konkretnych osób (najlepiej tych w środku każdej grupy, bo wówczas każda osoba znajdująca się wokół tej na którą patrzysz będzie miała wrażenie, że patrzysz właśnie na nią). Patrząc w oczy skup się również na własnej mimice. Wykorzystuj mowę ciała, reaguj na zachowanie słuchaczy, ich wyrazy twarzy, emocje które i towarzyszą. Często uśmiechaj się, niech Twoje miny odzwierciedlają dokładnie to, o czym mówisz. Poza tym pamiętaj o utrzymywaniu odpowiedniej postawy - stój prosto i pewnie, ale nie sztywno, brodę trzymaj w kierunku horyzontu, poruszaj się naturalnie, nie trzymaj rąk w kieszeni. Te kilka elementów spowoduje, że dodasz sobie pewności siebie i przekonania wśród słuchaczy, że jesteś kompetentną osobą. Mowa ciała jest niesamowicie silnym przekaźnikiem, ale o tym napisze w innym tekście.
I NA KONIEC
Kontakt ze słuchaczami ma bardzo ważne znaczenie. Pokazuje m.in. Twój stosunek do nich, to że mówisz bezpośrednio do nich, a więc to oni są najważniejsi w tym momencie. Dzięki temu słuchacze poczują się wyjątkowo. Przede wszystkim patrz im w oczy. Przy małej grupie patrz każdej osobie z osobna, przy dużej - podziel ich na grupy i skacz wzrokiem po oczach konkretnych osób (najlepiej tych w środku każdej grupy, bo wówczas każda osoba znajdująca się wokół tej na którą patrzysz będzie miała wrażenie, że patrzysz właśnie na nią). Patrząc w oczy skup się również na własnej mimice. Wykorzystuj mowę ciała, reaguj na zachowanie słuchaczy, ich wyrazy twarzy, emocje które i towarzyszą. Często uśmiechaj się, niech Twoje miny odzwierciedlają dokładnie to, o czym mówisz. Poza tym pamiętaj o utrzymywaniu odpowiedniej postawy - stój prosto i pewnie, ale nie sztywno, brodę trzymaj w kierunku horyzontu, poruszaj się naturalnie, nie trzymaj rąk w kieszeni. Te kilka elementów spowoduje, że dodasz sobie pewności siebie i przekonania wśród słuchaczy, że jesteś kompetentną osobą. Mowa ciała jest niesamowicie silnym przekaźnikiem, ale o tym napisze w innym tekście.I NA KONIEC
Mając już przygotowane wystąpienie przeczytaj je i zadaj sobie trzy podstawowe pytania:
1. Czy Twoje wystąpienie jest naprawdę interesujące?
Przy każdym punkcie, o którym pisałem w "zaplanuj wystąpienie" zadaj niezmiernie szczere pytanie kogo to obchodzi?. I równie bardzo szczerze odpowiedz sobie na nie - jeśli jest interesujące to dobrze, ale jeśli odpowiedź brzmi, że nikogo, to natychmiast ten fragment wyrzuć i do niego nie wracaj.
1. Czy Twoje wystąpienie jest naprawdę interesujące?
Przy każdym punkcie, o którym pisałem w "zaplanuj wystąpienie" zadaj niezmiernie szczere pytanie kogo to obchodzi?. I równie bardzo szczerze odpowiedz sobie na nie - jeśli jest interesujące to dobrze, ale jeśli odpowiedź brzmi, że nikogo, to natychmiast ten fragment wyrzuć i do niego nie wracaj.
2. Czy Twoje wystąpienie trzyma się tematu?
Przy poszczególnych punktach po raz kolejny wykaż się szczerością - To kolejne miejsce na szczere pytanie czy odchodzi od tematu?. I równie szczerą odpowiedź - jeśli wszystko trzyma się pierwotnie obranego tematu to doskonała wiadomość, ale jeśli od niego odchodzi i nie wiesz jak to poprawić - wyrzuć ten fragment i zapomnij, że kiedykolwiek istniał.
Przy poszczególnych punktach po raz kolejny wykaż się szczerością - To kolejne miejsce na szczere pytanie czy odchodzi od tematu?. I równie szczerą odpowiedź - jeśli wszystko trzyma się pierwotnie obranego tematu to doskonała wiadomość, ale jeśli od niego odchodzi i nie wiesz jak to poprawić - wyrzuć ten fragment i zapomnij, że kiedykolwiek istniał.
3. Czy Twoje wystąpienie jest konkretne?
Tutaj potrzebna jest Twoja dokładność. Obejmuj wzrokiem i umysłem większy fragment niż tylko jedno zdanie (tych nigdy nie traktuj indywidualnie). I jeśli tylko zauważysz, że powtarzasz wielokrotnie to samo, używasz tych samych przykładów - nie miej dla siebie i wystąpienia litości. Wszystkie powtórzenia wyrzuć lub znajdź dla nich zamienniki.
Może się okazać, że większość przygotowanego przez Ciebie wystąpienia wylądowała w koszu i został Tobie tylko temat. Tak bywa. To nic złego i na początku jest normalne. Później będzie tylko lepiej. Praktyka czyni mistrzem.
To samo dotyczy samego wystąpienia. Nie ma osoby, która do prezentacji podchodzi bezstresowo. To fizjologicznie niemożliwe. Każdy odczuwa stres i tremę przed wystąpieniem, nawet ci najbardziej doświadczeni. Ja też mam tremę - zawsze. Raz większą, raz mniejszą, ale mam. I ona działa na mnie dopingująco. :)
Mogę pokazać Tobie jak występować i jak pisać plany wystąpień. Jeśli chcesz - daj mi znać. Popracujemy na konkretnych przykładach, przygotujemy się do pojedynczego wystąpienia, a nawet całej imprezy bądź uroczystości.
Tutaj potrzebna jest Twoja dokładność. Obejmuj wzrokiem i umysłem większy fragment niż tylko jedno zdanie (tych nigdy nie traktuj indywidualnie). I jeśli tylko zauważysz, że powtarzasz wielokrotnie to samo, używasz tych samych przykładów - nie miej dla siebie i wystąpienia litości. Wszystkie powtórzenia wyrzuć lub znajdź dla nich zamienniki.
Może się okazać, że większość przygotowanego przez Ciebie wystąpienia wylądowała w koszu i został Tobie tylko temat. Tak bywa. To nic złego i na początku jest normalne. Później będzie tylko lepiej. Praktyka czyni mistrzem.To samo dotyczy samego wystąpienia. Nie ma osoby, która do prezentacji podchodzi bezstresowo. To fizjologicznie niemożliwe. Każdy odczuwa stres i tremę przed wystąpieniem, nawet ci najbardziej doświadczeni. Ja też mam tremę - zawsze. Raz większą, raz mniejszą, ale mam. I ona działa na mnie dopingująco. :)
Mogę pokazać Tobie jak występować i jak pisać plany wystąpień. Jeśli chcesz - daj mi znać. Popracujemy na konkretnych przykładach, przygotujemy się do pojedynczego wystąpienia, a nawet całej imprezy bądź uroczystości.
